We kunnen de baanwedstrijden verdelen in drie groepen:
(zie ook de Pagina Algemene Informatie met video)
Klik op de link hierboven!

1. de sprintonderdelen
2. de duur onderdelen
3. een combinatie van sprint en duur

2. Tot de duuronderdelen behoren

• ploegenachtervolging
• scratch
• puntenkoers
• temporace
• leidersrace
• afvalkoers
• koppelkoers

3. Het Omnium

• gecombineerde onderdelen sprint en duur
• temporace
• puntenkoers
• afvalkoers
• elimination
• scratch

Hieronder vind je, in willekeurige volgorde, de beschrijving van diverse onderdelen, die al dan niet Olympisch zijn, maar wel behoren tot de onderdelen van de wereldkampioenschappen.

De Sprint

1. Tot de sprintonderdelen behoren:

• individuele sprint + 200 m. kwalificatie
• teamsprint
• keirin
• tijdrit (500 m of 1 km)

De sprint is een wedstrijd die meestal over drie ronden wordt gereden. Het aantal ronden is afhankelijk van de lengte van de baan. Meestal vertrekken de renners langzaam en proberen zij elkaar de ongunstige koppositie op te dringen. Na het afleggen van een halve baanronde mogen de renners maximaal 2 x per wedstrijd stilstaan (surplace). Zij mogen zich niet vasthouden aan de balustrade, of een voet aan de grond zetten.

Sprints worden in principe nooit overgereden: valpartij veroorzaakt door een renner: dan volgt diskwalificatie in de uitslag of als men het zelf veroorzaakt: dan is het een wedstrijdincident. De sprint wordt beschouwd als het koningsnummer op de baan.
Sprintindelingen worden gemaakt n.a.v. 200 meter kwalificatietijdritten met vliegend vertrek.

Vliegend Ronde of Vliegende Start

De vliegende ronde of 200m wordt vaak als een kwalificatie voor een sprint wedstrijd gebruikt maar kan ook een onderdeel op zichzelf zijn. Meestal heeft de renner 2 1/2 rondes om te versnellen, daarna wordt zijn laatste ronde of de laatste 200m getimed. Bij gelijke tijden wordt gekeken naar de tijd van de laatste 100 meter.

Madison-Koppelkoers:

Koppelwedstrijden (Américaines), verreden tussen ploegen van twee of drie renners. Een van hen doet steeds actief aan de wedstrijdjacht mee. Men lost elkaar af door afduwen of door handslag. Het is een spectaculair en snel nummer dat vaak het hoofdnummer van de zesdaagsen is. In 1899 werd voor het eerst in het beroemde Madison Square Garden een echte zesdaagse gefietst. Charley Miller won met Philip Waller. De madison was geboren: de naam voor de koppelkoers komt dus uit Amerika. In 1932 werd de eerste zesdaagse in Nederland verreden in Amsterdam.

Time Trial
Elke renner rijdt alleen vanuit staande start een bepaalde afstand tegen de klok.
Bij kampioenschappen rijden Elite, Beloften en Junioren mannen de 1000m.
De dames rijden 500m en Masters heren categorieën rijden 1000m, 750m of 500m afhankelijk van leeftijd.
Nieuwelingen rijden 250 meter.

Keirin:
De oorsprong van deze wedstrijden achter de derny ligt in Japan. Daar worden honderden wedstrijden per jaar gereden en kan men gokken op de winnaar. Er komen 6 tot 8 renners aan de start. Er wordt een derny ingezet, waar de renners verplicht achter plaatsnemen. De aanvangssnelheid is laag, maar wordt steeds verder opgevoerd. Op 3 ronden voor het eind gaat de derny uit de baan en maken de sprinters de wedstrijd, vaak onder bloedstollende omstandigheden, af. De derny kan ook worden vervangen door levende gangmaking.
De wedstrijd gaat over 6 ronden totaal.

Teamsprint:
Bij de teamsprint rijden er drie renners (M/V) in de baan. De wedstrijd gaat over drie ronden. De eerste ronde wordt door alle renners afgelegd. Daarna verlaat één renner de baan en wordt de race voortgezet met de twee overgebleven renners. Na weer een volle ronde te hebben gereden is het de laatste renner die overblijft en uiteindelijk de tijd van het team neerzet.

Eliminationrace:
De eliminationrace of afvalwedstrijd is altijd spannend. Telkenmale wordt een renner, of meerdere renners, uit de wedstrijd genomen als ze als laatste hun achterwiel over de streep zien gaan. Er zijn allerlei variaties mogelijk: elke ronde afvallen, om de ronde afvallen, één renner valt af, meerdere vallen tegelijk af, koppelafvalkoers. Geen los staand onderdeel van kampioenschappen, maar altijd boeiend om te zien. Het peloton rijdt vaak heel compact bij elkaar en het is zenuwslopend om te zien hoe sommige renners zich nog in de wedstrijd trachten te houden. Het onderdeel is overgenomen in andere sporten als schaatsen en skeeleren.
De afvalkoers is een onderdeel van het Omnium.
Middels het Eickhof-eliminationsystem kan de jury tegenwoordig snel de laatste renner uit koers halen.
Dat is niet altijd de laatste renner: bij onreglementair rijden (onderdoorkomen) kan men ook uit de wedstrijd worden gehaald, ook als men niet de laatste renner is.
Het Eickhof-eliminatiesysteem kon worden aangeschaft d.m.v. crowdfunding en een grote bijdrage van Autohuis Eickhof in 2016.

Dernyrace:
Een derny is een historisch Frans gangmaakmotortje. Het werd zo beroemd dat de merknaam later voor alle gangmaakmotoren werd gebruikt. Derny (1938-1958) was een Frans motormerk van Roger Derny en zonen. De naam is vooral bekend van de lichte (100 cc) tweetaktjes die als gangmaakmotor bij het wielrennen op de baan worden gebruikt. Ze werden geïntroduceerd in 1938 en waren bestemd voor de wegwedstrijd Bordeaux-Parijs. De motor kwam van Zürcher. Het merk Derny werd zo bekend door zijn gangmaakmotoren dat ook machines van andere merken Dernymotoren werden genoemd.

Longest Lap
Dit onderdeel wordt ook wel “Marymoor Crawl” genoemd omdat het bij Marymoor Velodrome in Seattle werd uitgevonden. Na de start staan de renners surplace. Mochten ze over de eindstreep rijden, vallen, op de boarding leunen of een voet op de baan zetten, moeten ze uit de wedstrijd. Als de bel rinkelt sprinten de renners in de tweede ronde naar de finishlijn. Om het nog uitdagender en spannender te maken kunnen de renners afgeleid worden met bijvoorbeeld bankbiljetten die ze van rondemissen mogen pakken… als ze dat durven.

Onbekende Afstand
Deze is een scratch race waarin de renners niet weten hoeveel rondes ze gaan rijden.
In principe is de afstand al voor de start door de jury bepaald. Een ronde voor de finish de bel geluid en gaat de laatste ronde in.

Deense Afvalkoers
De Deense Afvalkoers begint als een korte scratch-race van bijvoorbeeld vijf ronden. Vervolgens luidt de bel en de winnaar van deze ronde is de winnaar van de race.
De wedstrijd gaat door met de winnaar van de volgende ronde op de 2e plaats enzovoort. Meestal wordt er na 10 rondes een massasprint gehouden voor de rest van de plaatsen. De vraag is hoe vroeg jij durft te sprinten omdat het je mogelijk enkele rondes kost om te herstellen, ook als je als eerste over de streep te komt.

Snowballrace
Een snowball is een puntenkoers variant waarbij de winnaar van elke ronde een oplopend aantal punten krijgt, bijvoorbeeld 1 punt voor de eerste ronde, 2 punten voor de tweede ronde, 3 punten voor de derde ronde enzovoort.

Australian Pursuit-Handicaprace
Dit is een achtervolgingsvariant waarin meerdere renners op gelijke afstand van elkaar rondom de baan starten. Elke renner die ingehaald wordt, wordt uit de wedstrijd genomen. Dit proces verloopt totdat er maar één renner over is, of over een bepaalde afstand wanneer er maar twee renners over zijn.

De Cheetah-catch
De Cheetah-catch is een één ronde sprint van staande start met 2 renners.
De snelste renner is verplicht aan de buitenzijde te starten.
Een variant er op is een wedstrijd met meerdere renners: De Chariot-race.